Cisna – bieszczadzki azyl
Aż trzy razy odwiedzał ją Aleksander Fredro. Najmłodsi uwielbiają tu przejażdżki Bieszczadzką Kolejką Leśną, miłośnicy natury znajdują ukojenie na szlakach, a imprezowicze korzystają z dobrodziejstw urokliwych knajpek… Nic dziwnego więc, że gmina Cisna należy do najchętniej odwiedzanych miejsc w Bieszczadach. Atrakcji tu pod dostatkiem!
Cisna rozsławiona jest na cały kraj nie tylko za sprawą piosenki Krystyny Prońko „Deszcz w Cisnej”. To na jej terenach przez lata odbywała się słynna impreza „Bieszczadzkie Anioły”(dziś jej miejsce zajął Festiwal „Rozsypaniec”), zaś wchodzące w skład tej gminy Wetlina czy Smerek od razu kojarzą się z najpopularniejszymi w Bieszczadach szczytami.
Cisna i jej historia
Cisna to mała miejscowość położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim. Co ciekawe, między rokiem 1939 r. a 1944 r., była również siedzibą urzędu gminy powiatu sanockiego. Co do powstania miejscowości, istnieje wiele dat oraz historii. Szacuje się bowiem, że mogła ona zostać utworzona w 1522 lub 1552. Za jej założycieli uważa się rodzinę Balów, a w 1790 roku, odziedziczył ją ojciec wcześniej wspomnianego Aleksandra Fredo – hrabia Jacek Fredro. Po śmierci głowy domu, właścicielem Cisnej został brat Aleksandra, a zarazem najstarszy syn hrabiego Jacka – Julian. Niestety, niezbyt długo cieszył się on mianem właściciela i już rok później również zmarł, przekazując tym samym cały majątek kolejnemu bratu – Henrykowi.
Sam Aleksander Fredro natomiast również zapisał się w historii Cisnej, m.in. dlatego, że postanowił opisać tę miejscowość w swoim pamiętniku: “Trzy po trzy”.
Co ciekawe, status uzdrowiska Cisna zyskała stosunkowo dosyć późno, bo dopiero w roku w 1974.
Kolejką przez Bieszczady
Unikatem nie tylko w skali kraju, ale i Europy jest natomiast ponad 100-letnia Bieszczadzka Kolejka Leśna (więcej w artykule: Poznaj Bieszczady z okien kolejki leśnej). Główna stacja „bieszczadzkiej ciuchci” znajduje się w Majdanie, niedaleko Cisnej, sama zaś kolejka jeździ na dwóch trasach: Majdan – Przysłup (dystans: 11 km, czas przejazdu: 70 minut) oraz Majdan – Balnica (dystans 9 km, czas przejazdu: 45 minut).
Niedaleko Majdanu, w miejscowości Liszna znajdziemy natomiast „Leśny Zwierzyniec”. Około 30 gatunków zwierząt, jakie tutaj zobaczymy, może zaciekawić nie tylko najmłodszych.
Nie brak na tych terenach także miejsc pamięci oraz zabytków sakralnych. Wystarczy wspomnieć choćby dawny przycerkiewny cmentarz w Cisnej, z najstarszym bieszczadzkim nagrobkiem Antoniego Kwiecińskiego z 1842 roku, pomnik ku czci poległych w walce z UPA, czy kościół parafialny z 1914 roku.
Na Smerek i Przełęcz Orłowicza
Miejscowości wchodzące w skład gminy Cisna są znakomitą bazą wypadową na bieszczadzkie szlaki, a i ofert noclegowych znajdziemy tam mnóstwo.
Z Wetliny możemy wyjść bezpośrednio m.in. na Przełęcz Orłowicza (stamtąd są możliwości kontynuacji wycieczki na Smerek lub Połoninę Wetlińską), na Jawornik i Rabią Skałę, zaś kilka kilometrów dalej znajdują się wejścia na Połoninę Wetlińską (więcej w artykule: Połonina Wetlińska – bieszczadzki magnes na turystów), na Połoninę Caryńską oraz Rawki. Do atrakcji Wetliny należy także położony w Starym Siole, ok. 5-metrowy wodospad Siklawa Ostrowskich. Z miejscowości Smerek zaś, możemy wejść na szczyt o tej samej nazwie. Wierzchołków do zdobycia jest w tym regionie oczywiście dużo więcej. Przez Cisną przebiega zresztą czerwony szlak, nazywany Głównym Szlakiem Beskidzkim.
Poznaj sekrety dzikiej przyrody
Oprócz górskich, w okolicach Cisnej nie brak także mniej wymagających tras spacerowych, czy rowerowych, a w zimie do dyspozycji turystów jest wyciąg narciarski „Kalnica”.
Pięknymi miejscami do aktywnego odpoczynku są zlokalizowane na terenie gminy rezerwaty. Na ścieżkach rezerwatu „Sine wiry” (ponad 331 ha z 450 ha znajduje się na terenie gminy) obejrzymy rzadkie gatunki roślin, jest to także ostoja dla wielu dzikich zwierząt. Również ponad 13-hektarowy rezerwat „Olszyna Łęgowa w Kalnicy” zadowoli każdego miłośnika przyrody.
Imprez też jest tu pod dostatkiem. Przykładem są choćby: Festiwal Muzyczny „Bies Czad Blues”, Zaduszki zakapiorskie, czy wspominane wcześniej Bieszczadzkie Spotkania ze Sztuką „Rozsypaniec”. Na pewno nudzić się w tym regionie nie można…
Cisna – noclegi
Decydując się na wyprawę do tej gminy, trzeba również rozejrzeć się za odpowiednim noclegiem. Wybór miejsc noclegowych w Cisnej jest ogromny. Natomiast warto skupić się na takich aspektach, aby poczuć Bieszczady pełną piersią.
Bardzo charakterystycznym i ciekawym miejscem, wśród wszystkich, dostępnych miejsc noclegowych w Cisnej, jest Domek Trolla, który przyciąga swoim ciekawym i intrygującym designem.
Wszystkich tych jednak, którym zależy, np. na zakwaterowaniu bliżej centrum Cisnej, polecamy niezawodną agroturystykę. W tym przypadku, wszystko zależy od naszych ograniczeń budżetowych, czy fantazji. Należy jednak pamiętać, że będąc osobą lubiącą spacerować po górach, warto popatrzeć na odległość dzielącą nas, od wymarzonej trasy lub tras. I tu taka rada dla początkujących lub nieco leniwych podróżników, na sam początek na pewno zachwyci Was wyprawa z Cisnej na Jeleni Skok „Mochanczyka” , który ma 777m. n.p.m.
Trasy oraz miejscowości w okolicy
Cisna jest piękna, natomiast planując wyjazd warto także odwiedzić inne, pobliskie miejscowości. Na szczególną uwagę powinna zasłużyć przede wszystkim wieś Wola Michowska. Jej historia jest bowiem równie barwna i ciekawa, jak ta, którą przedstawiliśmy odnośnie Cisnej. Wola Michowska była bowiem w roku 1546 wsią królewską, a już w XVIII wieku uzyskała prawa miejskie. Niestety, jak to w historii bywa, niezbyt długo mogła cieszyć się tym mianem i utraciła je poprzez podział administracyjny Austrii w roku 1785. Co więcej, w roku 1915, została Wola Michowska została również zajęta przez wojska rosyjskie i tym samym bardzo zniszczona. Turyści powinni również zwrócić szczególną uwagę na miejscowość o wdzięcznej nazwie Dolżyca, ponieważ właśnie tam jest największe zbiorowisko noclegów, agroturystyki itd, a tym samym, przebiega również przez nią Bieszczadzka Kolejka Leśna.
W poprzednim punkcie wspominaliśmy również o trasach, proponując jedną z nich osobom początkującym. Pozostałymi trasami, które również pomogą poczuć i zrozumieć Bieszczady to: Cisna-Wołosań, Okrąglik – Nowy Łupków, Dołżyca koło Cisnej – Jaworzec czy Dołżyca – Łopiennik.
W skład gminy Cisna wchodzą:
Cisna, Kalnica, Przysłup, Smerek, Strzebowiska, Wetlina, Żubracze.
Autorka artykułu: Aneta Jamroży