Komańcza to początek bieszczadzkiej krainy. Region ten słynie z klasztoru, w którym przebywał internowany kardynał Stefan Wyszyński.
Komańcza
Klasztor w Komańczy / fot. Lidia Tul-Chmielewska
Komańcza to początek bieszczadzkiej przygody
Licząca ponad 500 lat miejscowość usytuowana jest w kotlinie potoku Osławica oraz Barbarka. Dla turystów przyjeżdżających z zachodu Polski, Komańcza to początek bieszczadzkiej krainy. Region ten słynie głównie z Klasztoru Sióstr Nazaretanek, w którym przebywał internowany Prymas Tysiąclecia Kardynał Stefan Wyszyński, jednak wyjątkowych miejsc jest tam więcej…
Cerkiew w Radoszycach / Fot. Aneta Jamroży
Komańcza – Szlak architektury drewnianej / Fot. Aneta Jamroży
Gdzie leży Komańcza?
Komańcza leży na szlaku architektury drewnianej województwa podkarpackiego. To tutaj znajduje się m.in. dawna greckokatolicka cerkiew parafialna Opieki Matki Bożej, wzniesiona w 1802 roku. 13 września 2006 cerkiew wraz z całym wyposażeniem doszczętnie spłonęła (udało się uratować jedynie zabytkową dzwonnicę). Po 4 latach cerkiew odbudowano wg jej pierwotnych projektów. Zabytkowe cerkwie znajdują się również na terenie całej gminy Komańcza m.in. w Radoszycach, Rzepedzi (wraz z dzwonnicą z 1824 roku), Smolniku, Szczawnem. Jedną z ciekawszych i na pewno wartych obejrzenia jest cerkiew w Turzańsku, która w czerwcu 2013 roku została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Komańcza – odbudowana cerkiew / Fot. Aneta Jamroży
Komańcza – Radoszyce / Fot. Aneta Jamroży
Pozostałości po cmentarzach w Komańczy
Innym ciekawym miejscem są pozostałości po dawnych cmentarzach w Prełukach. Większy usytuowano tuż przy cerkwi, po przeciwległej stronie drogi. Mniejszy znajdował się w odległości około ćwierćkilometra, pod lasem. Oprócz tutejszych mieszkańców, spoczywają na nich żołnierze, którzy oddali swe życie podczas I Wojny Światowej, walcząc o pobliski szczyt Sokoliska.
Zobacz pokój „Prymasa Tysiąclecia” w Komańczy
Komańcza, a dokładniej rzecz biorąc Klasztor ss. Nazaretanek (więcej w artykule: Tajemnice klasztoru w Komańczy. Gościł tu Karol Wojtyła), był ostatnim miejscem internowania Prymasa Tysiąclecia ks. Kardynała Stefana Wyszyńskiego który przebywał w tutejszym klasztorze od 27 października 1955 roku do 26 października 1956. To właśnie w Komańczy, Wyszyński napisał słynny tekst „Jasnogórskich Ślubów Narodu Polskiego”. Obecnie, pokój który zajmował Kardynał, jest udostępniony zwiedzającym i pielgrzymom.
Klasztor w Komańczy / Fot. Aneta Jamroży
Bieszczadzka Kolejka zaprasza
Współcześnie Komańcza jest lokalnym ośrodkiem zacieśniania wzajemnych dobrosąsiedzkich kontaktów z partnerskimi miejscowościami ze Słowacji. Od 20 lat początkiem sierpnia właśnie w Komańczy odbywają się Spotkania Przygraniczne Polski i Słowacji Komańcza-Medzilaborce. Festynowi towarzyszą występy zespołów folklorystyczny i popowych z Polski i Słowacji.
Będąc w tych okolicach warto również skusić się na przejażdżkę Bieszczadzką Kolejką Leśną, która swój przystanek ma m.in. w Dołżycy i Woli Michowej. To znakomita alternatywa w razie np. niepogody, gdy piesze czy rowerowe wycieczki są niemożliwe.
Bieszczadzka Kolejka Leśna / fot. Grzegorz Miłkowski
Jeziorka Duszatyńskie najpiękniejsze jesienią
Przez Komańczę przebiegają cztery szlaki turystyczne (czerwony: Krynica – Komańcza, niebieski: Nowy Łupków – Grybów, zielony: Komańcza – Sieniawa i żółty: Bukowsko – Kanasiówka), które przy okazji odsłaniają piękno całej gminy. A o tym, że jest w niej co oglądać i podziwiać, nikogo nie trzeba przekonywać. Miejscem wartym polecenia o każdej porze roku, a przede wszystkim jesienią, są bez wątpienia Jeziorka Duszatyńskie. To dwa w (w przeszłości trzy) jeziorka osuwiskowe, znajdujące się na zachodnich zboczach Chryszczatej w pobliżu wsi Duszatyn. Są one jedną z większych osobliwości przyrodniczych Bieszczadów.
Jeziorko Duszatyńskie / Fot. Aneta Jamroży
Będąc w tych okolicach warto wspiąć się na najwyższy tutejszy szczyt (997 m n.p.m.) – Chryszczatą. Wyrasta on w głównym grzbiecie Wysokiego Działu i jest zbudowany głównie z piaskowca ciśniańskiego o charakterystycznym szaro-niebieskawym zabarwieniu.
Komańcza – ścieżka przyrodnicza / Fot. Aneta Jamroży
Szlaki gminy są chętnie odwiedzane przez turystów. Nie raz przemierzał je i chętnie tu wracał, sam Karol Wojtyła. Trudno chyba o lepszą rekomendację tej bieszczadzkiej krainy…
W skład gminy Komańcza wchodzą miejscowości:
Komańcza, Czystogarb, Dołżyca, Mików, Radoszyce, Rzepedź, Smolnik, Stary Łupków, Szczawne, Turzańsk, Wisłok Wielki, Wola Michowa, Wysoczany, Duszatyn, Górna Wieś, Jawornik, Kulaszne, Maniów, Nowy Łupków, Osławica, Prełuki, Rudawka Jaśliska, Szczerbanówka.
Autorka artykułu: Aneta Jamroży
Czytaj więcej: Szlaki w Bieszczadach – najlepsze trasy dla początkujących i zaawansowanych. MAPA MIEJSC!
