Odsłonięcie tablicy /fot. Lidia Tul-Chmielewska
5 lipca 2020 r. w Muzeum Kultury Duchowej i Materialnej Bojków w Myczkowie, uroczyście dokonano odsłonięcia tablicy upamiętniającej organizatorów “Przerzutów Granicznych”, Żołnierzy Wojska Polskiego w latach 1939-1940.
Kwiaty składa starosta leski Andrzej Olesiuk/ fot. Lidia Tul-Chmielewska
Tablica upamiętnia osoby przerzucające polskich żołnierzy na zachód. Są to: Kapitan Czesław Wawrosz, właściciel letniska w Myczkowie, jego żona Wanda, która była kurierem w konspiracji. A także Fryderyk Sedlak rządca majątku i Stanisław Matuszewski – poczmistrz.
Pamięci Bohaterom/ fot. Lidia Tul-Chmielewska
Bieszczadzki Kmicic – Czesław Wawrosz
Kapitan Czesław Wawrosz (żołnierz, ziemianin i miejscowy działacz społeczny) po wybuchu II Wojny Światowej mocno i zdecydowanie zaangażował się w działalność konspiracyjną. Utworzył siatkę przerzutową dla żołnierzy Wojska Polskiego. Na skutek dekonspiracji Wawrosz został aresztowany przez Gestapo w Huzelach i 18 marca 1940 r. osadzony w więzieniu w Sanoku.
4 lipca 1940 sąd niemiecki skazał Wawrosza na karę śmierci. 5 lipca 1940 wraz z grupą więźniów został przewieziony w lasy, gdzie na stoku góry Gruszka, nieopodal Tarnawy Dolnej, dokonano egzekucji. Po wojnie w 1947 roku szczątki 112 ofiar egzekucji na Gruszce zostały ekshumowane i złożone w mogile zbiorowej na cmentarzu w Sanoku, a wśród nich Czesław Wawrosz.
Ekspozycja ku pamięci Bohaterów w Muzeum Bojków/ fot. Lidia Tul-Chmielewska
Losy Czesława Wawrosza zasługują na to, by poświęcić mu więcej czasu i informacji. Była to osoba bardzo ciekawa i złożona, był bohaterem, ale także „bohaterem” skandalu, gdzie z rąk kapitana ginie człowiek. Historia mocno zagmatwana, aczkolwiek Wawrosz niczym słynny Kmicic, staje się bohaterem, pomimo wątpliwej przeszłości.
Ekspozycja o Czesławie Wawroszu/ fot. Lidia Tul-Chmielewska
Pamięć warto pielęgnować
Zaangażowanie Stanisława Drozda – historyka i regionalisty z Muzeum w Myczkowie, bohaterstwo ludzi z tamtych lat doczekało się odsłonięcia tablicy upamiętniającej ich czyny.
Córka Fryderyka Sedlaka/ fot. Lidia Tul-Chmielewska
Dokumentacja całej działalności grupy przerzutowej jest doskonale zachowana i znajduje się w Muzeum. Zachowało się także wiele pamiątek – między innymi broń, mundury, zdjęcia i odznaczenia, które są w ekspozycji muzeum. Doskonała wiedzę w tym temacie również posiada kierownik Muzeum – Stanisław Drozd. Między innymi ta grupa przerzutowa, pomogła wielu pilotom, których dalsze dzieje to walka w dywizjonach lotniczych w Anglii.
Wzruszenie pokoleń przy składaniu kwiatów pod tablicą /fot. Lidia Tul-Chmielewska
Organizatorami i współorganizatorami uroczystości odsłonięcia tablicy był Instytut Pamięci Narodowej oddział w Rzeszowie, Gmina Solina, Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Turystyki w Solinie z/s w Polańczyku (zobacz TU), Regionalne Centrum Kultury oraz Muzeum Kultury Duchowej i Materialnej Bojków w Myczkowie.
W uroczystości udział wzięły również rodziny bohaterów, składając kwiaty pod odsłoniętą tablicą. Niewątpliwe były to bardzo wzruszające chwile dla najbliższych, ale także dla wielu mieszkańców Myczkowa.
Złożenie kwiatów przez kombatantów AK/ fot. Lidia Tul-Chmielewska
Bardzo ciekawy wykład o historii nietuzinkowego człowieka, jakim był kapitan Czesław Wawrosz wygłosił doktor nauk humanistycznych Łukasz Bajda.
Doktor Łukasz Bajda/ fot. Lidia Tul-Chmielewska
O historii samego kapitana Wawrosza, zwanego „Bieszczadzkim Kmicicem”, możemy znaleźć wiele ciekawych informacji i dokumentacji w ekspozycji Muzeum, ale także posłuchać opowieści pana Drozda.
Czytaj więcej: To muzeum w Myczkowie powstało z pasji
Porozmawiajmy o Bieszczadach!
Dołącz do grupy Bieszczady.Land na Facebooku
