Płonna – kiedyś była to bogata wieś

Płonna / fot. Lidia Tul-Chmielewska

Płonna podzieliła losy wielu wsi – wysiedlono wszystkich

Przed II Wojną Światową Płonna była dużą wsią liczącą ponad 200 domów, zamieszkałą w większości przez ludność łemkowsko-ukraińską. Mieszkali tu także Polacy, Żydzi i Cyganie.. Latem 1944 r. stacjonowała we wsi 96 Dywizja Piechoty Wermahtu. W pałacu był szpital polowy, obok cerkwi pochowano około 200 Niemców. Po wkroczeniu Armii Czerwonej część mężczyzn została wcielona do sowieckiego wojska, powstały tu komórki OUN i UPA.

W wyniku przesiedleń większość mieszkańców została wysiedlona na teren Ukrainy. Wieś przestała istnieć po akcji “Wisła” w 1947 r. W latach 50- tych zasiedlona została przez pracowników powstałego PGR-u. W pozostałym budynku cerkiewnym stworzono budynek gospodarczy. Zerwano dachy i banie. Budynek nakryto papą. Stał się zwykłym budynkiem PGR.

Obecnie Płonna to wymarła wieś. Znajdują się tu dwa lub trzy gospodarstwa oraz ruiny cerkwi.

Płonna / fot. Lidia Tul-Chmielewska

Płonna / fot. Lidia Tul-Chmielewska

Cerkiew była greckokatolicka zbudowana w 1790 roku

Po spaleniu wsi Płonna przez Wojsko Polskie w 1946 roku oraz dwukrotnych deportacjach mieszkańców losy cerkwi zostały przesądzone. Popadła w ruinę. Gospodarze PGR – nie oszczędzili jej niczego. Po murowanej cerkwi z 1790 roku pw. Opieki NMP pozostały tylko ruiny.

Obok stoi dzwonnica parawanowa z oryginalna starą banią, ale z nowym już krzyżem. W okresie 1947-2007 nieremontowana. Obecnie już po remoncie i odnowiona.

Płonna / fot. Lidia Tul-Chmielewska

Płonna / fot. Lidia Tul-Chmielewska

Płonna / fot. Lidia Tul-Chmielewska

Płonna / fot. Lidia Tul-Chmielewska

Starania dawnych mieszkańców

Od 2006 r. byli mieszkańcy Płonnej starają się przywrócić pamięć o tej wsi; oczyszczono cmentarz prawosławny, ustawiono tablice z nazwiskami mieszkańców wsi, wstępnie zabezpieczono ruiny cerkwi. Znaleziono również w cerkwi koło ołtarza grób; prawdopodobnie jest to grób Włodzimierza lub Leonarda Truskolaskiego.

Ikonostas na murach ruin cerkwi

W 2010 r. byli mieszkańcy Płonnej we współpracy ze Stowarzyszeniem Dziedzictwa Mniejszości Karpackich zapoczątkowali działania informacyjne i popularyzatorskie na temat historii Płonnej. Przybrały one formę niespotykaną dotychczas na terenie objętym akcją „Wisła”: na ścianie świątyni powstała imitacja ikonostasu, przed którym na pulpitach przypominających cerkiewny tetrapod umieszczono przedwojenne zdjęcia mieszkańców wsi.

Warto zobaczyć cmentarz

Po drugiej stronie drogi, na lekkim wzgórzu po lewej stronie zobaczymy cmentarz. W 2009 roku, byli mieszkańcy uporządkowali jego teren i postawiono tam tablicę z listą nazwisk, jakie nosili rdzenni mieszkańcy wsi.

Miejsce niepopularne turystycznie, a warte zobaczenia oraz zaznajomienia się z historią i dramatycznymi losami ludzi z tej miejscowości.

Widoki rozciągające się wokół, oraz cisza jaka tutaj panuje – zachwycą nawet bardzo wybrednego turystę.

Lidia Tul-Chmielewska