Bieszczadzkie kapliczki - zobacz, dlaczego są niezwykłe

Zapisz się
na darmowy newsletter
Bieszczady.Land

Dlaczego warto się zapisać

Będziesz na bieżąco z bieszczadzkimi tematami.

Regularnie będziesz otrzymywał wiadomości o ciekawych wydarzeniach w Bieszczadach.

Poznasz ciekawostki o regionie, o których nie wspominają przewodniki.

Będziesz mógł wziąć udział w specjalnych konkursach i promocjach tylko dla naszych prenumeratorów.

Nie spamujemy! W każdym momencie możesz się wypisać! :)

Bieszczadzkie kapliczki – zobacz, dlaczego są niezwykłe

Karina Lipecka / fot. Lidia Tul-Chmielewska

Reklama

Artykuł znajduje się poniżej reklamy

Kapliczki w Bieszczadach nie są czymś niezwykłym. W Polsce jest wiele miejsc, gdzie możemy spotkać przydrożne ślady wiary. W tym regionie jednak na uwagę zasługuje różnorodność i bogactwo ich form. Spotkamy tutaj bogato zdobione kapliczki, ale też zwykłe i „proste” krzyże.

Górzanka / fot. Lidia Tul-Chmielewska

Podzielono je według typu architektonicznego na: kapliczki domkowe, szafkowe, figury przydrożne i kapliczki wnękowe.

Gdzie wszystkie polne drogi prowadzą na najbliższy pagórek, a tam stoi świątynia. A przy każdym rozwidleniu dróg stoi krzyż lub kapliczka, modląca się o pogodę, dobre zbiory, o chleb powszedni…

Kapliczka domkowa, to etap pośredni między cerkwią czy kościołem. Przykładem takiej kapliczki jest kapliczka m.in w Maniowie Lesku, Synarewo

Maniów / fot. Lidia Tul-Chmielewska

Kapliczka szafkowa – np.kapliczka w Skansenie w Sanoku czy na serpentynach między przełęczą Wyżną a Berehami – to skrzyneczki drewniane lub metalowe z figurką świętego bądź obrazkiem.

Przełęcz Wyżna Berehy / fot. Lidia Tul-Chmielewska

Kapliczka w Uherzec (skansen w Sanoku) / fot. Lidia Tul-Chmielewska

Kapliczka szafkowa z Jaszczwi (skansen w Sanoku) / fot. Lidia Tul-Chmielewska

Jeszcze inną formą sakralnych śladów wiary są figury przydrożne. Budowane na postumentach lub na słupach, na których stawiano krzyż bądź figurę.

Przykładem może być: Bystre (gm. Czarna), Tyskowa, kraina lipecka.

Karina Lipecka / fot. Lidia Tul-Chmielewska

Spotykamy jeszcze kapliczki wnękowe w kształcie niszy, wmurowane w ścianę, wykorzystujące naturalne groty skalne bądź dziuple drzew.
Przykładem może być kapliczka w Żernicy Wyżnej.

Żernica Wyżna / fot. Lidia Tul-Chmielewska

A stawiano je w miejscach szczególnych

Gdy mieszkańcy uważali, że wokół wsi czy też domu błąka się istota „nie z tego świata” – stawiano kapliczkę bądź krzyż, budowano je również na granicach wsi i rozwidleniach dróg. Często fundowano je dziękczynnie za uratowanie życia, lub przy cudownych źródełkach. Np. kapliczka „Szczęśliwych powrotów” na Polankach, czy przy źródełku w Rabem Synarewo.

Polanki / fot. Lidia Tul-Chmielewska

Ukryte często w wieńcu i cieniu drzew…

Otoczenie kapliczki koronami drzew ma swoja tradycję w kulturze wołoskiej, zapewniając cień i osłonę. Podobną tradycją było obsadzanie drzewami cerkwi. Niestety obecnie w wielu przypadkach tylko wieńce drzew wskazują miejsca gdzie kiedyś stała cerkiew.

Żernica Niżna / fot. Lidia Tul-Chmielewska

Krzyże pańszczyźniane

W 1848 roku, zniesienie pańszczyzny było ogromnym wydarzeniem. Na jego pamiątkę wznoszono krzyże pańszczyźniane, pod którymi symbolicznie zakopywano księgi inwentarzowe pańszczyzny. Ocalony i odnowiony obecnie krzyż pańszczyźniany możemy zobaczyć na Jaworcu

Krzyż Pańszczyźniany w Jaworcu / fot. Lidia Tul-Chmielewska

Polecam zwrócić uwagę na wiele do siebie nie podobnych tych nieodłącznych elementów sakralnych bieszczadzkiego krajobrazu, które wpisane w klimat Bieszczadów – są jego nieodłączną częścią.