Niedźwiedzie w Bieszczadach – im nikt nie podskoczy!

Niedźwiedzie w Bieszczadach mogą mieć do 3 metrów wysokości i ważyć nawet kilkaset kg, co nie przeszkadza im rozwijać prędkości do 60 km/h, świetnie pływać oraz wchodzić na drzewa…

Wydawać by się mogło, że powodów do strachu przed niedźwiedziami jest całkiem sporo. Jednak wbrew pozorom, te piękne zwierzęta nie są zagrożeniem dla człowieka. Chyba, że ten wejdzie im w drogę…

Niedźwiedzie w Bieszczadach / fot. shutterstock.com

Bieszczady są jedną z największych ostoi niedźwiedzia brunatnego (Ursus arctos) w Polsce. Nie oznacza to jednak, że szanse na spotkanie go w naturze są duże. Przeciętny turysta raczej nie ma się czego bać, tym bardziej, że zwierzęta te, mimo swych imponujących gabarytów, unikają kontaktu z ludźmi i starają się nie wchodzić im w paradę. Pomaga im w tym znakomity węch. Jest to zresztą zmysł, którym niedźwiedzie posługują się w głównej mierze.

Niestety, od czasu do czasu, dochodzi do spotkań tych zwierząt z ludźmi – z różnym skutkiem. Bieszczadzkie statystyki pokazują jednak jasno, że w większości przypadków ataku niedźwiedzia na człowieka, winny był ten drugi. Niemile kończyło się m.in. nagłe wejście na terytorium zwierzęcia, zaskoczenie go z młodymi, czy podczas posilania się. Dlatego tak ważne jest aby zachować czujność, rozwagę i być uważnym. Tym bardziej, że w wielu miejscach znaleźć można tablice, informujące o tym gdzie bytują niedźwiedzie w Bieszczadach. Ważne jest zatem, aby po prostu unikać wchodzenia na teren ostoi zwierzęcych. Niedźwiedzie w Bieszczadach bowiem mogą zaatakować w sytuacji poczucia zagrożenia, a niewątpliwie wkraczanie do ostoi może taki stan wywołać. 

Pocieszeniem jest, że przypadki śmiertelne z udziałem „miśków”, w Bieszczadach zdarzają się niezmiernie rzadko, dlatego też warto podtrzymywać raczej pozytywny PR tych wyjątkowych drapieżników.

Przed „miśkiem” nie uciekniesz

Z pozoru niedźwiedzie wydają nam się ociężałe i leniwe. Pod gęstym futrem, kryją się jednak silne mięśnie, umożliwiające temu ogromnemu zwierzęciu szybkie i zwinne poruszanie się w terenie. Zazwyczaj niedźwiedzie przemieszczają się na czterech łapach. Groźną pozę na dwóch łapach, przyjmują najczęściej albo w sytuacji zagrożenia – by zademonstrować swoją siłę, albo gdy są zaniepokojone, czy zaciekawione. Tak zwiększają swój zakres obserwacji. Warto także wspomnieć, że prowadzą one raczej nocny tryb życia. Spowodowane jest to zaś lękiem przed spotkaniem ludzi. Niedźwiedź w Bieszczadach stara się bowiem unikać takich kontaktów towarzyskich.

Niedźwiedzie w Bieszczadach / źródło: facebook.com/NadlesnictwoBaligrodLasyPanstwowe

Potrafią też pływać i wchodzić na drzewa, więc kto z nimi zadrze, nie ma gdzie umknąć. Warto pamiętać, że w przypadku gdy spotkamy niedźwiedzie w Bieszczadach, gwałtowne ruchy i paniczna ucieczka mogą jedynie sprowokować atak. Dlatego też najlepiej w takiej sytuacji powoli się wycofać, zachować spokój i zimną krew.

Niedźwiedzie w Bieszczadach — nie pogardzą trawą, mięsem i miodem

Niedźwiedzie parametry mogą robić wrażenie. Mierzą bowiem od 2 do 3 metrów, a ich waga może sięgać nawet 800 kg. Niedźwiedzie w Bieszczadach są trochę lżejsze i szacuje się, że ważą „zaledwie” 200 do 350 kg. Imponować mogą także kilkunastocentymetrowe pazury. Jak wygląda naturalnych rozmiarów niedźwiedź można sprawdzić m.in. w Muzeum Przyrodniczym w Ustrzykach Dolnych, gdzie znajdują się ich spreparowane okazy (Więcej w artykule: Zobacz ustrzyckie muzeum. To Bieszczady w pigułce).

Mimo że niedźwiedzie to drapieżniki, są one wszystkożerne. Co ciekawe, stwierdzono, że ok. 70 procent pożywienia bieszczadzkich „miśków” stanowią rośliny. Oprócz ziół i traw, zwierzęta te nie gardzą także grzybami, nasionami, ślimakami, rybami, czy zwierzyną leśną. Jesienną porą zaś niedźwiedź w Bieszczadach chętnie posili się owocami dzikich jabłoni i grusz, czy orzeszkami bukowymi. Okres zimowy to natomiast czas wzmożonego apetytu. Spowodowane jest to gromadzeniem zapasu tłuszczy na zimę. Pozwala to niedźwiedziom przetrwać sen zimowy. Prawdziwe niedźwiadki mają też coś wspólnego z Kubusiem Puchatkiem, bowiem i one lubią miód.

Jakie życie wiedzie niedźwiedź w Bieszczadach?

Potężni mieszkańcy bieszczadzkich lasów, jakimi są niedźwiedzie w Bieszczadach to z natury samotnicy. W „towarzystwie” poruszają się zazwyczaj tylko w okresie godowym (w parach) oraz pełniąc obowiązki rodzicielskie (matki z młodymi).

Małe niedźwiadki podczas pierwszych czterech miesięcy życia są karmione mlekiem matki. Przychodząc na świat są one naprawdę niewielkie, gdyż zazwyczaj mają około 25 cm, za to rosną niezwykle szybko. Już po paru miesiącach niewielkie misie zamieniają się w spore niedźwiedzie, ważące do 50 kg.

Charakterystycznym zjawiskiem dla niedźwiedzi jest zimowy sen, w który zapadają w swoich gawrach z nastaniem chłodniejszej pory. W przypadku samiec sen zimowy rozpoczyna się zazwyczaj w listopadzie i trwa do okolic końca lutego. Natomiast samce, podczas łagodnych zim zapadają w krótkie drzemki. Niestety coraz rzadziej można zaśpiewać tym leśnym mieszkańcom „stary niedźwiedź mocno śpi”. Coraz cieplejszy klimat sprawia że często ich sen jest lekki, a nawet nie zapadają w niego wcale.

Średnio przyjmuje się, że niedźwiedzie żyją na wolności 20-25 lat.

Niedźwiedzica z młodym niedźwiadkiem / fot. Paweł Lewandowski

Niedźwiedzie w Bieszczadach — czy są zagrożeniem dla mieszkańców i turystów?

Niedźwiedzie w Bieszczadach stanowią jedną z największych atrakcji tego regionu, przyciągając miłośników dzikiej przyrody. Chociaż obecność tych majestatycznych zwierząt może budzić obawy, rzadko kiedy stanowią one bezpośrednie zagrożenie dla ludzi.

Niedźwiedź w zimie w Bieszczadach / fot. Paweł Lewandowski

Niedźwiedzie brunatne, zamieszkujące Bieszczady, z natury są zwierzętami płochliwymi i starają się unikać kontaktu z człowiekiem. Kluczowe dla bezpieczeństwa jest zachowanie odpowiedniej odległości, unikanie ingerencji w ich naturalne środowisko oraz postępowanie zgodnie z zasadami obowiązującymi w parkach narodowych. Incydenty z udziałem niedźwiedzi są bardzo rzadkie i zazwyczaj są wynikiem nieprzestrzegania zaleceń ekspertów lub nieostrożnego zachowania turystów.

Czytaj więcej: Zwierzęta w Bieszczadach: O zwyczajach wilka słów kilka…

Trop niedźwiedzia na śniegu / fot. Lidia Tul-Chmielewska

Trop niedźwiedzia / fot. Paweł Lewandowski

Wiedza na temat zachowań tych dużych drapieżników oraz stosowanie się do zaleceń służb ochrony przyrody znacząco minimalizuje ryzyko niebezpiecznych spotkań.

Czytaj więcej: Szlaki w Bieszczadach – najlepsze trasy dla początkujących i zaawansowanych. MAPA MIEJSC!