Kiedyś salamandry plamiste nazywano „córami płomieni”. Uważano, że nie rodzą się jak inne płazy, ale wychodzą z ognia. Dziś, nikt w to nie wierzy, a charakterystycznie umaszczone płazy skutecznie przykuwają uwagę m.in. bieszczadzkich turystów. W zakątku tym mają się bardzo dobrze i wciąż ich przybywa. Właśnie trwa okres ich rozrodu.
– Młode przychodzą na świat w maju, po trwającej co najmniej pięć miesięcy ciąży u samic, które rodzą je przebywając w wodzie, w zakolach górskich potoków, rzadziej w kałużach – wyjaśnia Edward Marszałek, rzecznik Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie. – Młode salamandry mają zewnętrzne skrzela i zanikającą później u dorosłych osobników płetwę ogonową. W wodzie żyją około trzech miesięcy, by po całkowitym przeobrażeniu wyjść na ląd. Dojrzałość płciową osiągają po 3- 4 latach. Dożywają na wolności 10 lat.
Salamandry plamiste podlegają w Polsce ochronie gatunkowej. Są największymi w naszym kraju płazami ogoniastymi – ich długość dochodzi do 25 cm. Uwielbiają mieszkać w wilgotnych lasach bukowych, stąd bez trudu można je spotkać w każdym zakątku Bieszczadów czy Beskidu Niskiego. Najczęściej pokazują się turystom na przełomie lata i jesieni – w okresie godowym.
Bardziej jadowita od żmii?
Choć salamandry niegroźnie wyglądają, eksperci przestrzegają prze zbytnią poufałością z nimi. – Salamandra posiada za „uszami” dobrze widoczne gruczoły zwane parotydami, wydzielające alkaloid silnie drażniący śluzówkę. Może on spowodować nieprzyjemne następstwa w wypadku zatarcia do oczu czy ust – tłumaczy rzecznik RDLP w Krośnie. – Stąd właśnie salamandra, zwana kiedyś w górach jaszczyrzem, jest nawet bardziej jadowita od żmii, zwanej tu chrobokiem. Mówiono: „Jak cię chrobok uje (ugryzie), to nic, ale jak cię jaszczyrz uje, to jak pięć chroboków”.
Na szczęście, by sfotografować plamistego płaza nie trzeba go dotykać…
Więcej w artykule: Salamandra plamista – kiedyś straszyła, dziś ciekawi. Nie tylko świat salamander, ale także innych mieszkańców Bieszczadów poznamy w filmach BdPN (Zobacz artykuł: Bieszczady w filmowej pigułce).