Przez Rawki na Krzemieniec – tu zbiegają się granice 3 państw

Reklama

Bieszczadzki Krzemieniec, nazywany też Kremenarosem, jest szczytem wyjątkowym. Dlaczego? To jedyne miejsce w Polsce, gdzie stykają się trzy granice: polska, słowacka i ukraińska.

Na Krzemieniec/Kremenaros (Kremenaros, to nazwa węgierska z okresu, gdy do tego miejsca sięgało terytorium Węgier), można dojść na kilka sposobów. Jednym z najpopularniejszych i najciekawszych widokowo wejść od polskiej strony, jest szlak przez Małą i Wielką Rawkę. Ma on swój początek na Przełęczy Wyżniańskiej (pomiędzy Berehami Górnymi a Ustrzykami Górnymi), co jest też wygodne pod względem komunikacyjnym. Osoby zmotoryzowane, na początku szlaku mają do dyspozycji parking (płatny), ponadto w sezonie kursują tam busy.

Schodami do nieba

Droga na Rawki rozpoczyna się bardzo sympatycznie. Idąc około kwadransa drogą w kierunku „Bacówki Pod Mała Rawką”, możemy podziwiać bieszczadzkie krajobrazy, które jednak znikają zaraz za schroniskiem, gdzie zaczyna się las.

Fot. Aneta Jamroży

Fot. Aneta Jamroży

Przez pierwsze kilka minut nasza wędrówka jest lekka, łatwa i przyjemna, później jednak „zaczynają się schody” i nie jest to tylko przenośnia.

W zasadzie całe podejście na Małą Rawkę (1267 m n. p. m.) to dość stroma droga w górę, bez spotykanych na innych szlakach fragmentów, gdzie odpoczywamy na „płaskich” fragmentach drogi. Maszerując tą trasą może nasuwać się nam tytuł piosenki „Schody do nieba”, bowiem leśnych schodów jest tam mnóstwo, a ich kulminacja znajduje się tuż przed naszym celem, czyli szczytem Małej Rawki.

Mimo, że opis szlaku może nie zachęcać, nie jest tak źle. Zawsze można na chwilę przystanąć, no i w końcu nie po to przyjeżdżamy w góry, żeby chodzić po równinach.

Tajemniczy słup na Wielkiej Rawce

Pozostałości po wieży triangulacyjnej Fot. Aneta Jamroży

Mała Rawka Fot. Aneta Jamroży

Zachód słońca z Rawek Fot. Aneta Jamroży

Gdy już przebrniemy przez wszystkie schody i leśne podejścia, naszym oczom ukaże się pierwszy przystanek naszej wycieczki, czyli Mała Rawka. Z ławek umieszczonych na jej szczycie, ze wszystkim stron rozciągają się wspaniałe krajobrazy, a spoglądając w kierunku kolejnego celu wycieczki – Wielkiej Rawki (1304 m n.p.m.), uwagę przykuwa nietypowy, czarny „słup”. Co to jest? Sprawdzimy kontynuując wędrówkę. Ta, zupełnie różni się od wcześniejszego etapu naszej wycieczki, o której od razu zapomnimy, napawając się towarzyszącymi nam widokami. Nie łudźmy się jednak, że to koniec bardziej stromych podejść. W końcu nazwa Wielka Rawka zobowiązuje!

A co z nietypowym dla górskiego krajobrazu kilkumetrowym, jak się okazuje, słupem, który mijamy? Jest to pozostałość po dawnej ogromnej wieży triangulacyjnej, z której kiedyś wykonywano pomiary geodezyjne. Dziś to popularne miejsce fotografii.

Bieszczadzki trójstyk

Z Wielkiej Rawki na Krzemieniec będzie już raczej z górki: dosłownie i w przenośni. 45 minut trasy jakie nam pozostało przebiegać będzie „w towarzystwie „słupków granicznych”. Zdziwić może jednak finał naszej wycieczki, bowiem Kremenaros znajduje się… w miejscu płaskim i zalesionym. Nie ma tam spektakularnych widoków, jednak zainteresowanie wzbudza granitowy obelisk, potwierdzające, że stoimy w unikalnym miejscu, gdzie zbiegają się trzy granice: polska, słowacka i ukraińska. Kiedyś były to granice Polski, Czechosłowacji oraz ZSRR. Z każdej ze stron tego trójramiennego obiektu, zamieszczona jest nazwa szczytu w każdym z trzech języków, a więc: Krzemieniec, Кременець oraz Kremenec oraz godła państw granicznych. Oprócz granic zbiegają się tu także trzy parki: Bieszczadzki Park Narodowy, Użański Park Narodowy i słowacki Park Narodowy „Połoniny”.

Fot. Aneta Jamroży

Fot. Aneta Jamroży

Fot. Aneta jamroży

Fot. Aneta Jamroży

Orientacyjne czasy przejść:

Przełęcz Wyżniańska – Mała Rawka – ok. 1 h 40 min. (w przeciwna stronę ok. 45 min.)

Mała Rawka – Wielka Rawka – ok. 20 min. (w przeciwna stronę ok.20 min.)

Wielka Rawka – Kremenaros – ok. 45 min. (w przeciwna stronę ok. 55 min.)