Celem tej – miejmy nadzieję – długiej serii jest prezentowanie ciekawostek z archeologii, historii i etnografii dotyczących Bieszczad. Rzeczy z których nie zawsze zdajemy sobie sprawę lub po prostu o nich nie wiemy. Zaczniemy od odpowiedzi na pytanie: skąd wzięła się nazwa „Łemkowie”?
Są bez wątpienia jednym z bardziej charakterystycznych elementów dla regionu. Cerkwie były niemymi świadkami ważnych wydarzeń historycznych. Część z nich nie przetrwała do naszych czasów. Na szczęście wciąż możemy podziwiać te, które ocalały. Wartą odwiedzenia jest cerkiew św. Michała Archanioła w Smolniku.
W odległości około 30 kilometrów od Sanoka leży niewielka miejscowość znajdująca się niejako na granicy Beskidu Niskiego i Bieszczad. Rzepedź, to wieś z bogatą historią i niezwykle urodziwą cerkwią św. Mikołaja, której udało się dotrwać do „naszych czasów”.
Historii dużo łatwiej można się nauczyć, kiedy mamy możliwość ją zobaczyć i dotknąć. W naszym kraju sporo jest miejsc, gdzie w taki sposób możemy się z nią zapoznać. Na Podkarpaciu możecie odwiedzić Trzcinicę. Miejsce z naprawdę bogatą historią.
Miejscowość położona na trasie tak zwanej Wielkiej Pętli, lub Wielkiej Obwodnicy Bieszczadzkiej. Biegnie ona od Leska m.in. przez Uherce Mineralne, Ustrzyki Dolne i Ustrzyki Górne wracając do pierwszej z wymienionych. Dlaczego warto zatrzymać się akurat w Lutowiskach? Historia tej miejscowości rozpoczyna się pod koniec XVI wieku. Została wtedy wspomniana w księgach podatkowych. Powstała prawdopodobnie w okolicach połowy tego wieku. Jej nazwa pochodzi od ukraińskiego słowa „litowyszcze”. Oznacza ono teren letniego wypasu bydła. Lutowiska zostały zlokalizowane w dość istotnym miejscu, bo tutaj przecinały się szlaki handlowe między innymi z Sanoka na przełęcz Tucholską, a dalej być może nawet do Siedmiogrodu. Krwawa historia Lutowisk Tak dogodne położenie spowodowało, że w 1742 roku ówczesny właściciel – Ludwik Urbański – uzyskał od króla Augusta zgodę na odbywanie jarmarków w Lutowiskach. Niedawno przywrócono tę tradycję. W Lutowiskach co roku organizuje się Powojenne Targi Końskie. Odbywają się one w pierwszy weekend lipca i bez wątpienia warte są odwiedzenia.
adąc w Bieszczady warto zatrzymać się w mieście malowniczo położonym w dolinie Sanu w Kotlinie Sanockiej. Absolutnym„must see” jest Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. To bez wątpienia jedno z najciekawszych miejsc tego typu w naszym kraju, jeśli nie w Europie.
