źródło: Wikimedia
Lutowiska: Miejscowość położona na trasie tak zwanej Wielkiej Pętli, lub Wielkiej Obwodnicy Bieszczadzkiej. Biegnie ona od Leska m.in. przez Uherce Mineralne, Ustrzyki Dolne i Ustrzyki Górne wracając do pierwszej z wymienionych. Dlaczego warto zatrzymać się akurat w Lutowiskach?
Historia tej miejscowości rozpoczyna się pod koniec XVI wieku. Została wtedy wspomniana w księgach podatkowych. Powstała prawdopodobnie w okolicach połowy tego wieku. Jej nazwa pochodzi od ukraińskiego słowa „litowyszcze”. Oznacza ono teren letniego wypasu bydła.
Lutowiska — tu przecinały się szlaki handlowe
Lutowiska zostały zlokalizowane w dość istotnym miejscu, bo tutaj przecinały się szlaki handlowe między innymi z Sanoka na przełęcz Tucholską, a dalej być może nawet do Siedmiogrodu.
Lutowiska – Kirkut / fot. Lidia Tul-Chmielewska
Krwawa historia Lutowisk
Tak dogodne położenie spowodowało, że w 1742 roku ówczesny właściciel – Ludwik Urbański – uzyskał od króla Augusta zgodę na odbywanie jarmarków w Lutowiskach. Niedawno przywrócono tę tradycję. W Lutowiskach co roku organizuje się Powojenne Targi Końskie. Odbywają się one w pierwszy weekend lipca i bez wątpienia warte są odwiedzenia.
https://www.youtube.com/watch?v=eokNieQ2zFc
Wracając do uzyskania prawa do jarmarków, to nazwę zmieniono na Urbanice i miasteczko miało pod taką funkcjonować. Długo się jednak ona nie utrzymała. I to właśnie pod nazwą Lutowiska, miejscowość była znana.
Lutowiska — panorama / Fot. Aneta Jamroży
Podczas I Wojny Światowej rozegrała się tutaj bitwa między Austriakami a rosysjką kawalerią. W 1939 roku Lutowiska zajęło wojsko ZSRR. Dwa lata później wkroczyli do miejscowości Niemcy, którzy w czerwcu 1942 roku zamordowali oni 650 Żydów (mieszkańców między innymi Lutowisk). Spalono również ich zabudowania w tym drewnianą synagogę. To jednak nie był ostatni dramat, który spotkał tę miejscowość. Między 20 a 22 lipca 1944 roku wymordowano w Lutowiskach polskie rodziny (między innymi Reszawskich i Ziółkowskich). Zbrodnię tę przypisuje się UPA.
Lutowiska — co warto tutaj zobaczyć?
źródło: wikimedia
Jedną z dwóch zachowanych pamiątek po mieszkających tutaj Żydach jest kirkut. Cmentarz ten znajduje się około 400 metrów od głównej szosy. Powstał on w połowie XVIII wieku. Prowadzono tam w 2002 roku prace inwentaryzacyjne, które wykazały że mogło się na nim znajdować nawet 1000 macew (żydowska stela nagrobna). W Lutowiskach znajdowała się też cerkiew Michała Archanioła, ale niestety została ona rozebrana w 1980 roku. Można zobaczyć jedynie jej miniaturę. Zachowała się natomiast wybudowana pod koniec XIX wieku drewniana plebania.Te i inne zabytki zabytki można zobaczyć na trzynastokilometrowej trasie ekomuzeum “Trzy Kultury”
Więcej o Ustrzykach Dolnych przeczytasz TU.
Czytaj więcej: Szlaki w Bieszczadach – najlepsze trasy dla początkujących i zaawansowanych. MAPA MIEJSC!
Porozmawiajmy o Bieszczadach!
Dołącz do grupy Bieszczady.Land na Facebooku
